COVID-19 veroorzaakt een heftige financiële crisis – we zijn er nog niet!
De impact van het coronavirus is groot. Gezinnen moeten afscheid nemen van dierbaren die eraan zijn overleden. Mensen raken in een isolement door het beperkte contact. Eenzaamheid ligt op de loer. Het raakt iedereen, in alle leeftijden. Ook de economie wordt hard geraakt door het coronavirus. Ondanks alle steunpakketten verkeren wij allemaal in een financiële crisis. De onzekerheid begint te knagen. Wanneer kunnen we weer terug naar ‘het normaal’, kunnen we ooit wel weer terug naar ‘het normaal’? De gevolgen op economisch gebied zullen in ieder geval dit jaar niet voorbij zijn. Ook in 2021 zullen wij hiermee te maken hebben. Niet voor niets waarschuwt het kabinet ons en geeft zij aan dat er barre tijden op komst zijn en dat wij ons schrap mogen zetten voor 2021.
WW-uitkeringen
Het UWV liet begin september weten dat de impact van de coronacrisis met betrekking tot het aantal werklozen heftiger is dan toen de financiële crisis op haar hoogtepunt was. Voor 2021 denkt het UWV dat het aantal WW-uitkeringen oploopt naar het niveau van 2013/2014. Nederland kende toen 441.000 mensen met een WW-uitkering, terwijl de financiële crisis toen al vijf jaar eerder was uitgebroken. Verwacht wordt dat het nu – tijdens de coronacrisis – het slechts twee jaar duurt om het niveau van 2013/2014 te bereiken.
Verschillende regelingen
Sinds de uitbraak van COVID-19 heeft het kabinet verschillende regelingen getroffen voor werkgevers. Regelingen die ervoor moeten zorgen dat er zoveel mogelijk personeel in dienst kan blijven. Het ziet ernaar uit dat deze regelingen er wel aan bijdragen dat er minder ontslagen zijn gevallen. Dit geldt vooral voor mensen met een vast contract.
Jonge mensen getroffen
Jongeren tot 35 jaar zijn oververtegenwoordigd bij de WW-aanvragen op dit moment. Zij worden vaak op uitzendbasis of met tijdelijke contracten aangenomen. In de tijd waarin we ons nu bevinden zijn bedrijven veel terughoudender om tijdelijke contracten te verlengen en nieuw personeel aan te nemen.
Kleine bedrijven in problemen
Begin april, al in de beginfase van de coronacrisis, zag de Kamer Van Koophandel dat een kwart van de kleinere bedrijven al in financiële moeilijkheden waren. MKB’ers en Zzp’ers lopen tegen het feit aan dat orders en opdrachten uitblijven. Ook zien zij dat orders en opdrachten worden ingetrokken of uitgesteld. In sommige gevallen hebben de ondernemers te maken gehad met sluiting van hun bedrijf – op last van de overheid – of hebben ze daar nog steeds mee te maken.
Mensen die werkzaam zijn in de horeca, persoonlijke dienstverlening, cultuur en sport worden hard getroffen door de maatregelen die zijn opgelegd.
Wat is de verwachting van de ondernemer?
Opvallend is dat volgens een onderzoek naar de verwachte gevolgen van de coronacrisis van het CBS dat in juni werd gedaan onder bedrijven, blijkt dat het vertrouwen in het voortbestaan van bedrijven in de huidige economische situatie is toegenomen bij de ondernemers. In de meeste sectoren dacht meer dan de helft van de bedrijven in juni minstens nog een jaar te bestaan. In mei gold dit alleen maar voor de onroerend goed sector, de detailhandel en de informatie- en communicatiesector.
Het vertrouwen in het blijven bestaan van bedrijven is vooral terug te zien in de zakelijke dienstverlening, waarbij dit het sterkst te zien was in de reisbranche. Ook nam het vertrouwen toe bij uitzendbureaus, juridische diensten en beveiligingsbedrijven.
Bedrijven die het minst vertrouwen hebben in hun voortbestaan betreffen de horeca, cultuur, sport en recreatie.
Noodpakket 2 bijna afgelopen
Het tweede noodsteunpakket voor ondernemers loopt eind september af. Het tweede pakket sloot beter aan bij wat ondernemers tot en met eind september nodig hebben. Noodpakket 1 was vooral gericht op baanbehoud en een tijdelijk overbruggingskrediet. Bij het tweede noodpakket is extra geld uitgetrokken voor bij- en omscholing en tegemoetkoming voor het betalen van vaste lasten. Het doel van de steun is om zoveel mogelijk werkgelegenheid te behouden. Helaas kunnen niet alle ontslagen en faillissementen worden voorkomen. Op 28 augustus presenteerde het kabinet het derde noodpakket. Dit derde pakket wordt het ‘steun- en herstelpakket voor de economie en arbeidsmarkt’ genoemd.
In het nieuwe pakket worden de NOW, Tozo en de Tegemoetkoming Vaste Lasten MKB verlengd tot en met juni 2021. Voor het noodpakket 3.0 geldt dat het stapsgewijs wordt afgebouwd. Verder worden specifieke sectoren, zoals de culturele en creatieve sector gesteund met extra geld.
Veranderingen NOW per 1 oktober 2020
Er komt een vervolg op Noodpakket 2, hiervoor verlengt het kabinet de Tijdelijke overbrugging voor werkbehoud (NOW) per 1 oktober met 3 tijdvakken van 3 maanden. Het doel van de verlenging blijft hetzelfde – het ondersteunen van werk en inkomen. Hierbij wordt het wel belangrijk dat bedrijven en werknemers zich aanpassen aan de huidige economische situatie. Zo wordt de tegemoetkoming aan bedrijven voor loondoorbetaling stapsgewijs afgebouwd. Daarbij komt er ruimte voor werkgevers om de loonsom te laten dalen zonder dat dit ten koste gaat van de subsidie.
We zetten de belangrijkste wijzigingen – die we tot nu toe weten – op een rijtje:
De belangrijkste wijzigingen
– NOW 3 geldt tot 1 juli 2021 (3 tijdvakken van 3 maanden).
– Het minimale omzetverlies om aanspraak te kunnen maken op de regeling, gaat vanaf het tweede tijdvak omhoog van 20% naar 30%.
– De steun over 9 maanden kent een geleidelijke afbouw van vergoedingspercentages: van 80%, naar 70% naar 60%.
– Tegenover de afbouw van de vergoeding, bestaat de mogelijkheid om de loonsom geleidelijk te laten dalen met 10%, 15% en 20% zonder dat dit ten koste gaat van de subsidie.
– De korting die in de NOW2 wordt toegepast op het moment dat er sprake is van bedrijfseconomisch ontslag wordt losgelaten.
– Het maximaal te vergoeden loon per werknemer zal in het derde tijdvak (april, mei, juni 2021) worden verlaagd naar maximaal 1x het dagloon.
Omdat het coronavirus nog steeds een aanhoudende invloed heeft op de samenleving en de economie is het van belang dat er vanuit de overheid steun wordt gegeven. Met de steun wordt er gezorgd voor zoveel mogelijk behoud van werk en inkomen. Met het aanbieden van de maatregelen, zoals NOW 3, is het voor bedrijven mogelijk om beter te kunnen inspelen op de veranderende economische situatie. Zoals al eerder aangegeven kan helaas niet alle werkgelegenheid worden behouden. Daarom wordt er ook geld beschikbaar gesteld voor scholing en VWNW (van-werk-naar-werk). Wil je alles weten over de nieuwe regelingen? Kijk dan op rijksoverheid.nl
Tozo 3.0 verlengd tot 1 juli 2021
Tozo 3, inkomensondersteuning voor zelfstandigen – wordt verlengd tot en met 30 juni 2021. Tozo ondersteunt zelfstandige ondernemers die te maken hebben met minder opdrachten en daarmee niet genoeg inkomsten hebben om rond te komen. Het noodpakket kan na 1 oktober worden aangevraagd. Bij aanvraag dient de aanvrager aan te geven of de situatie sinds de vorige aanvraag wel of niet veranderd is. Daarnaast verklaart de aanvrager dat het totaal aan beschikbare geldmiddelen lager is dan de toegestane grens van € 46.520. Alle informatie over het aanvragen van Tozo 3 vind je op rijksoverheid.nl.
TVL – Tegemoetkoming Vaste Lasten vanaf oktober 2020
De branches horeca, recreatie, evenementen, kermissen, podia en theaters kunnen ook na
1 oktober 2020 een subsidie aanvragen om hun vaste lasten te betalen. Ook deze regeling kent na 1 oktober aanpassingen en wordt in de nieuwe vorm verlengd tot en met juni 2021. De TVL-subsidie kan steeds voor 3 maanden worden aangevraagd. Per 3 maanden is er maximaal € 90.000 beschikbaar. Na 1 januari 2021 zal de grens langzaam omhoog gaan. Lees er alles over op rijksoverheid.nl
Verkiezingsjaar 2021
Het kabinet vreest dat 2021 een verkiezingsjaar gaat worden waarin pas echt duidelijk wordt hoe hard het coronavirus heeft toegeslagen en hoeveel schade het heeft aangericht bij bedrijven en zelfstandigen. Koning Willem Alexander zei tijdens de troonrede: “We moeten ons schrap zetten voor de gevolgen van een zware economische terugslag, die ook doorwerkt in de economie en de overheidsfinanciën op lange termijn.”
Minister Hoekstra van Financiën benadrukt – bij het aanbieden van zijn Miljoenennota aan de Tweede Kamer – dat het kabinet probeert de coronaschade gescheiden te houden van het eerder ingezette begrotingsbeleid. De totale crisisrekening loopt voor het kabinet in de loop van 2021 op tot meer dan 100 miljard euro. Dat gaat ten koste van de staatsschuld. Normaal zou dit een teken zijn om te gaan bezuinigen. Dit keer blijft er nadrukkelijk ruimte voor lastenverlichting. Het kabinet wil zich op die manier inzetten als een ‘stabiele factor’ in deze ingewikkelde en onvoorspelbare tijd’. Hoekstra zegt verder: “Dit is geen normale begroting. Het kabinet kan ook in deze tijd koers houden, doordat we met elkaar de afgelopen jaren de staatsschuld hebben afgebouwd.”
Onzekerheid is van grote invloed op herstel
De steunpakketten van de overheid hebben bijgedragen aan het voorkomen van faillissementen en het oplopen van de werkloosheid beperkt. Ondanks dat het herstel begonnen is, is er nog een lange weg te gaan. De Nederlandse economie krimpt in 2020 naar verwachting met 5%. Gevolgd door 3% groei in 2021. De werkloosheid loopt op tot richting 7% in 2021. Hierbij wordt er vanuit gegaan dat er geen grootschalige nieuwe contactbeperkingen nodig zijn. Deze cijfers blijken uit een gepubliceerde concept-MEV van het Centraal Planbureau (CPB). Door de nog steeds heersende onzekerheid hebben we nu ook nog te maken met een onvolledig herstel. Op het moment dat er opnieuw grootschalige contactbeperkingen van kracht worden, zal het voorspellende scenario aangeven dat de economie ook in 2021 krimpt en zal de werkloosheid oplopen tot 10%. Het mag duidelijk zijn dat de verdere ontwikkelingen sterk afhankelijk zijn van het verloop van de coronapandemie.
