Innovatiecentrum Hive.Mobility voor slimme en duurzame mobiliteit in stad en ommeland

Er zijn veel ontwikkelingen op het gebied van slimme en groene oplossingen voor personen- en goederenvervoer in Nederland. Noord-Nederland is op verschillende onderdelen koploper hierin. Met het opzetten van Hive.Mobility, een innovatiecentrum op het gebied van slim en groen vervoer, is een unieke plek gecreëerd waar een aantal grote organisaties samenkomt. Hier vinden overheden, kennisinstellingen en het bedrijfsleven elkaar om samen te verbinden en samenwerkingen aan te gaan. Met het verbinden van al deze partijen wordt er gezamenlijk gezocht naar nieuwe innovatieve invullingen en oplossingen op het gebied van groen en duurzaam vervoer.

Daniël Koelikamp, programmamanager slimme en groene mobiliteit provincie Groningen: “Hive.Mobility is een gezamenlijk initiatief van de Rijksuniversiteit Groningen, Hanzehogeschool, Noorderpoort, de gemeente Groningen en de Provincie Groningen met inmiddels al negen partners uit het bedrijfsleven. Het is een netwerkorganisatie die werkt met een innovatieagenda. De ambitie is om kennis, expertise en initiatieven op het gebied van slimme en duurzame mobiliteit samen te brengen en met elkaar te werken aan nieuwe ontwikkelingen, leerstoelen, onderzoek, projecten, producten en diensten op het gebied van bijvoorbeeld duurzame mobiliteit voor de stad en ommelanden.”

Hive.Mobility richt zich niet alleen op de binnensteden, het beslaat ook de regio’s eromheen. De opzet van dit samenwerkingsnetwerk is een belangrijke stap in bijvoorbeeld het bundelen van alle initiatieven op het gebied van de energietransitie binnen mobiliteit. Dit is één van de vijf pijlers van hive.mobility. Deze energietransitie moet ervoor gaan zorgen dat er duurzamere en slimme oplossingen komen voor vervoer van personen en goederen. De verbindende factor is het samen werken aan een leefbare en goed bereikbare omgeving. Dit is niet alleen belangrijk om de economische groei te stimuleren, het is ook van groot belang op sociaal vlak. Kennis- en onderwijsinstellingen, overheden, bedrijven, ondernemers en non-profit organisaties vinden elkaar binnen Hive.Mobility en versterken elkaar. Om tot een grote verandering te komen is er inzet nodig. Inzet die sterk wordt neergezet op het moment dat er samenwerkingen met elkaar worden aangegaan. Dit leidt uiteindelijk tot bruikbare en realiseerbare producten en diensten en betere aansluiting van studenten op de arbeidsmarkt van de toekomst. 

Er zijn al veel mooie ontwikkelingen, denk aan het inzetten van cargobikes voor het bezorgen van onder andere pakketjes in de binnensteden, op waterstof rijdende bussen of het inzetten van autonoom vervoer. Het doorontwikkelen van al deze innovatieve mogelijkheden is belangrijk om daadwerkelijk ook alles te benutten wat een positieve bijdrage levert op het gebied van slim en groen vervoer. 

Hive.Mobility werkt aan de hand van vijf speerpunten

1. Slimme (stads)logistiek
Onder stadslogistiek wordt verstaan, het goederenvervoer binnen de stad, zoals de bevoorrading van winkels, de horeca, kantoren en instellingen. Maar ook het leveren van bouwmaterialen en alle retourstromen die kunnen variëren van ongewenste producten tot het vervoeren van afval. Verder valt ook huis-aan-huis bezorging hieronder. 

Ook het slimmer inrichten van de logistiek in en rond dorpen valt onder het thema slimme logistiek. Het thema slimme (stads)logistiek moet zorgen voor een sterke impact in Groningen en in de omliggende regio op het gebied van emissievrij vervoer en het slimmer organiseren van de logistieke keten. Daarmee kan het positief bijdragen aan het verbeteren van de leefbaarheid en bereikbaarheid in de stad Groningen en de ommelanden van Groningen. 

2. Open en verbonden netwerken voor goederen- en personenvervoer

Dit betreft onder meer een toekomstvisie, het Physical Internet (PI). Het gaat hier om open en verbonden logistieke netwerken, een uitwisseling tussen logistieke partijen. Hierbij staat de fysieke, digitale, operationele en financiële verbondenheid centraal. Door het bundelen van de bezorgingen en bijvoorbeeld het delen van opslag- en transportcapaciteiten kan er efficiënter en duurzamer gewerkt worden. Hier richt zich de aandacht vooral op deelconcepten en ontwikkelen zoals MaaS en het regionale Hub-programma. 

3. Verduurzaming van mobiliteit en infrastructuur

Voor het verduurzamen van mobiliteit en infrastructuur zijn al veel ontwikkelingen in de regio. Hierin is een aantal punten van groot belang zoals, zero-emissie transport, het verder ontwikkelen van de waterstofeconomie en alles wat hierbij komt kijken en bijvoorbeeld ook het verder verduurzamen van de infrastructuur zelf.  

4. Autonoom vervoer over land, water, rails en door de lucht

Om de bereikbaarheid en de leefbaarheid in Noord-Nederland te kunnen behouden en te verbeteren, zien de provincies Groningen, Fryslân en Drenthe autonoom vervoer als een grote pijler om op in te zetten. Hierbij gaat het om vervoer over de weg, op het spoor, over water en door de lucht. Noord-Nederland is op dit moment  de enige regio in Europa met projecten voor autonoom vervoer in alle modaliteiten. Dit maakt ons uniek en die positie willen we behouden en verder verstevigen, samen met de kennisinstellingen en bedrijven die nu al met ons samenwerken op dit thema. Het doel is om de huidige pilots op te schalen, zodat autonoom vervoer in alle modaliteiten een vaste plek krijgt in het totale mobiliteitssyteem daar waar dit ook echt van meerwaarde is voor de gebruikers. 

5. Smart networks

Bij smart networks draait het om data, bijvoorbeeld de communicatie tussen voertuigen onderling en binnen het netwerksysteem. Deze communicatie komt tot stand via 5G. Door hiervoor gebruik te maken van slimme informatie transportsystemen kan mobiliteit duurzamer gemaakt worden. Het draagt onder meer bij aan een betere doorstroming in het (openbaar) vervoer op de weg door bijvoorbeeld het inzetten van slimme verkeerslichten en meer gebruik te gaan maken van autonoom vervoer vanuit een centrale verkeersleidingpost. Ook kunnen met behulp van alle beschikbare data slimmere en duurzamere keuzes gemaakt worden door reizigers. 

Daniël Koelikamp: “Hive.Mobility wil een netwerkorganisatie vormen voor Noord-Nederland. Hierbij hebben wij ons afgevraagd hoe wij de organisatie willen gaan neerzetten en hoe wij de noordelijke regio kunnen versterken. Er is gekozen om te werken aan de hand van een vijftal thema’s. Naast het ontwikkelen van projecten door de partners zelf binnen hive.mobility, heeft Hive.Mobility een loketfunctie. Vragen die spelen kunnen binnen het netwerk worden gesteld. Hierover kan gesproken worden en er worden oplossingen aangedragen of wellicht komt er een nieuw project uit voort.  De partners uit het bedrijfsleven spelen een belangrijke rol bij het ontwikkelen van nieuwe projecten en het delen van hun onderlinge kennis over bestaande. Daarnaast vinden wij het belangrijk om  een goede verbinding te hebben met onderwijsinstellingen. Door hiermee samen te gaan werken kunnen er bijvoorbeeld testen en onderzoeken worden gedaan. Ook kunnen leerlingen een belangrijke bijdrage leveren in het vinden van oplossingen of nieuwe inzichten.” 

Door te werken met vastgestelde thema’s wordt alles overzichtelijker. Smart mobility is namelijk een heel breed onderwerp.  De thema’s brengen focus aan voor de onderdelen waar Hive.Mobility zich echt op richt en waar Noord-Nederland al in voorop loopt of koploper in kan worden. Daarnaast zijn de vijf thema’s ook gekozen omdat deze goed aansluiten bij de kansen die er landelijk en Europees liggen voor externe financiering. 

Betrokken partijen bij Hive.Mobility 

– Hitachi Capital Mobility

– Arriva

– Qbuzz

– RobotTuner

– Century

– Holthausen

– Energy Expo

– Groningen Bereikbaar

– OV-bureau Groningen Drenthe

Alle betrokken partijen zetten zich samen in en streven ernaar om nieuwe kennis op te doen, kennis te delen en diensten en producten te ontwikkelen om die vervolgens in praktijk te brengen. Daarnaast wordt er ingezet op het ontwikkelen van doorlopende leerlijnen in het onderwijs, het vergroten van het aantal stageplekken voor MBO, HBO en WO en het opzetten van learning communities. 

Aansluiten bij Hive.Mobility

Er zijn verschillende manieren om aan te sluiten bij Hive.Mobility. Organisaties kunnen als strategisch partner een actieve bijdrage leveren aan de doelstellingen van Hive.Mobility. Verder is er een mogelijkheid om projectpartner te worden van één of meerdere van de projecten die de partners binnen Hive.Mobility realiseren of nieuwe projecten die ingebracht worden. . Ook kunnen bedrijven en overheden via de zogeheten ‘loketfunctie’ van Hive.Mobility advies krijgen over mogelijkheden voor nieuwe initiatieven op het gebied van slimme en duurzame mobiliteit, vragen stellen en doorverwezen worden naar één van de partners. Hive.Mobility kan ook ondersteuning bieden in het leggen van verbindingen tussen aangesloten partijen om zo een samenwerking tot stand te brengen zodat er samen aan mobiliteit verduurzamingsprojecten kan worden gewerkt.

Betrokken partijen

Hive.Mobility is opgezet door de provincie Groningen, de gemeente Groningen, de Rijksuniversiteit Groningen, Hanzehogeschool Groningen en Noorderpoort. Ook de negen bovengenoemde strategische partners dragen elk zowel financieel als inhoudelijk bij en spelen dus een belangrijke rol. Daarnaast heeft Hive.Mobility een financiële bijdrage gekregen vanuit het Nationaal Programma Groningen.