De gemeente Westerkwartier wil een aantrekkelijke gemeente worden om in te wonen, werken en recreëren, waarin de onderlinge betrokkenheid en zelfstandigheid van de inwoners voorop staat.
De gemeenten Grootegast, Leek, Marum en Zuidhorn én de voormalige gemeente Ezinge (ook wel ‘Middag’ genoemd) gaan op 1 januari 2019 op in één gemeente. De voormalige gemeente Ezinge is het oostelijk gedeelte van nationaal landschap Middag-Humsterland en bevat de dorpen Ezinge, Feerwerd en Garnwerd. Tot 2019 behoort dit deel van Middag-Humsterland tot de gemeente Winsum, na 1 januari 2019 behoort het tot de nieuwe gemeente Westerkwartier. Dit naar aanleiding van een volksraadpleging waarin een meerderheid van het Middag-Humsterland zich heeft uitgesproken om bij het Westerkwartier gevoegd te worden.
De nieuwe gemeente heeft een duidelijke afbakening. De gemeente heeft het Reitdiep als natuurlijke grens en wordt verder begrenst door de gemeente Groningen en de provincies Drenthe en Fryslân. Gemeente Westerkwartier heeft straks zo’n 62.500 inwoners, bestaat uit 369 km² en bevat 41 dorpen. De nieuwe gemeente beslaat ongeveer hetzelfde gebied als de gelijknamige regio in de 16e eeuw.
Een herindeling is vooral een bestuurlijke en organisatorische verandering. Door met elkaar samen te gaan, ontstaat een sterkere gemeente die beter in staat is de gemeentelijke diensten te leveren. Ook wordt de gemeente een krachtige partner voor maatschappelijke instellingen, ondernemers en andere overheden. Uitgangspunt is dat inwoners zo min mogelijk last en zo veel mogelijk voordeel ondervinden van de herindeling. Uiteindelijk gaat een inwoner dit merken.
De nieuwe gemeenteraad neemt beslissingen die effect hebben op de dienstverlening (zoals het aanvragen van reisdocumenten), de woonlasten (zoals de belastingen) en voorzieningen (zoals een sporthal). In de besluitvorming wordt ook de input van inwoners meegenomen. Hiervoor zijn twee bijeenkomsten, de W-500, georganiseerd. Ook is er een enquête uitgezet. Verder kunnen geïnteresseerden zich aanmelden voor het burgerpanel.
Wat kost dat wel niet?
Een herindeling heeft effecten op de woonlasten voor inwoners, zoals de Onroerend Zaak Belasting (OZB) en de afvalstoffen- en rioolheffing. Na de samenvoeging gelden namelijk voor alle inwoners van de nieuwe gemeente dezelfde tarieven. De nieuwe gemeenteraad bepaalt in 2019 de hoogte van deze tarieven. De nieuwe tarieven kunnen zowel hoger als lager worden dan de nu geldende tarieven. Het streven is erop gericht dat de omvang van de nieuwe begroting niet groter wordt dan de som van de begroting van de vier ‘oude’ gemeenten.
Het Rijk geeft een vergoeding, de zogenoemde frictiekostenvergoeding. Hieruit worden onder andere de kosten voor het samenvoegen van de ambtelijke gemeente betaald. Voor het Westerkwartier gaat dit om in totaal ongeveer 16 miljoen euro.
(bron: gemeente Westerkwartier)
